Historia WSK
Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego w Świdniku powstała w 1951 roku. Głównym zadaniem zakładu miała być produkcja śmigłowców, jednak w 1954 roku zaczęto wytwarzać również motocykle WSK.
Początkowo prace związane z rozpoczęciem produkcji opierały się na dokumentacji otrzymanej z Warszawskiej Fabryki Motocykli. Powstało 20 jednośladów typu M06 z oznaczeniem WFM. Motocykle wyposażone były w silniki o pojemności skokowej 125 ccm, mocy 3,5 KM i prędkości maksymalnej 60 km/h. Ciekawostką jest, że ten model motocykla nie miał akumulatorów. Od 1957 roku motocykle WSK budowano według projektów świdnickich konstruktorów. Konstrukcję silników do „wuesek” w 1958 roku przeniesiono do zakładów w Nowej Dębie. Powstały wersje M06 Z i M06 L. W latach 60., powstała grupa badawcza działająca przy dziale konstrukcyjnym. Jej zadaniem było projektowanie i budowanie prototypów motocykli. Grupa ta zaproponowała wiele niecodziennych rozwiązań konstrukcyjnych, np. WSK M06 Z1 z wózkiem bocznym, czy model M150 z silnikiem o pojemności 150 ccm. Na uwagę zasługuje też model M15 „Sarenka”, który stworzono we współpracy ze specjalistami od wzornictwa przemysłowego, stąd też odmienna sylwetka motocykla i tłoczona z blachy rama. „Sarenka” nigdy jednak nie została wprowadzona do produkcji seryjnej ze względu na trudności techniczne związane z jej wytworzeniem.
W 1962 roku wyprodukowano 250000 motocykl. Zaczęto eksportować „wueski” do Sudanu, Arabii Saudyjskiej, Kambodży, Turcji, Pakistanu, Iranu, Iraku, Afganistanu, Kuby. Odbiorcami motocykli były też państwa bloku wschodniego. W tym samym roku, Zarząd Główny Polskiego Związku Motocyklowego złożył zamówienie na 50 sportowych motocykli MR15 „Sarenka”. Powstał również model WSK M06 C, przeznaczony do zawodów crossowych. Kolejny model, MR16, posiadał wykonany z laminatów zbiornik paliwa, błotniki i obudowę filtra powietrza. W latach 1964-1967 wyprodukowano 235 212 sztuk motocykli M06-64 z silnikiem o mocy 6,5 KM i prędkości maksymalnej 80 km/h. Rok 1966 był rekordowy pod względem liczby wytworzonych egzemplarzy. Produkcja sięgnęła 95000 jednośladów.
Skonstruowano też skuter „Motanna”, który wyposażony był we włoski silnik marki Lambretta. W roku 1967 fabryka opracowała zestaw dodatkowego wyposażenia, na który składały się: osłona przeciwwiatrowa tułowia, osłony nóg i lusterka boczne. Kolejnym przełomowym modelem seryjnym był M06 B1 z silnikiem o mocy 7,5 KM, bocznymi osłonami oraz skrzynką narzędziową umieszczoną pod kanapą. W latach 1967-1971 wyprodukowano 319 069 sztuk M06 B1. Była to też ostatnia wersja motocykla, w którym zastosowano podwójną ramę.
Na początku lat 70. na trasach rajdów zadebiutował motocykl terenowy MR16 C z silnikiem Formaero „Fo IV” o pojemności skokowej 125 ccm i sześciostopniowej skrzyni biegów. Niestety, pomimo wielu testów i badań jednostki napędowe tych motocykli były zbyt zawodne. W celu lepszych osiągnięć podczas zawodów międzynarodowych montowano w motocyklach MR16 C silniki austriackiej firmy „Puch”. Równolegle produkowane były też modele WSK MR16 BP o pojemności skokowej 175 ccm. Kolejnym modelem, który trafił do produkcji masowej był motocykl M06 B3. Posiadał on pojedynczą ramę, nowo zaprojektowany zbiornik paliwa oraz nowe osłony boczne o bardziej opływowych kształtach. Model B3 produkowano także w wersji eksportowej. W latach 1971-1975 wyprodukowano 658 408 motocykli z oznaczeniem WSK M06 B3. Na początku lat 70. wprowadzono do produkcji model M21 W2, który cechował się lżejszą ramą, wzmocnionym przednim widelcem teleskopowym oraz silnikiem o pojemności 175 ccm. Od 1972 do 1984 roku wyprodukowano 184 082 sztuk tego modelu.
W roku 1973 z taśmy montażowej świdnickiej fabryki zjechał milionowy egzemplarz motocykla. Dodatkowej reklamy przysporzył świdnickim motocyklom Marek Michel. Student z Krakowa odbył w 1974 roku podróż dookoła świata na motocyklu M06 B3. W tym samym roku WSK Świdnik poszerzyła asortyment jednośladów o wersje pochodne: WSK M06 „Gil”, WSK M06 „Lelek” i WSK M06 „Bąk” i w klasie 175 ccm: WSK M21 W2 „Dudek”, WSK M21 W2 „Kobuz” i WSK M21 W2 „Perkoz”. Ostatnim modelem z tej serii był WSK M06 „Kos”, który wyprodukowano z myślą o licznej grupie użytkowników motocykli, która wykorzystywać je miała do codziennego przemieszczania się.
24 lipca 1985 roku taśmę montażową opuścił dwumilionowy motocykl WSK, „Kos”. 31 października 1985 roku z taśmy zakładu zjechała ostatnia Wueska i tym samym był to ostatni motocykl wyprodukowany w Polsce.
Źródło